Afbeelding
Foto: Ronald Hooijmeijer

Column dominee Coen van Alphen: Stiltecoupé

Column Column

Als ik reis, doe ik dat nogal eens met de trein. Het is iets duurder dan de auto en je bent meestal langer onderweg. Verder kent het vooral voordelen. Beter voor het milieu, dat allereerst! Ik hoef me niet druk te maken over files of asociaal rijgedrag. Het levert tijd op, die ik kan gebruiken om te lezen. Bovendien ben je even uit de eigen bubbel. Ik vind het leuk om rond te kijken naar mensen die anders zijn dan ik.

Niet dat je veel oogcontact maakt. De meeste reizigers kijken meer op hun smartphone dan om zich heen. Ze appen, luisteren muziek, volgen een serie. Het gebeurt zelden meer dat mensen een praatje maken. Gebeurt er iets onverwachts, dan wordt eerst de telefoon gecheckt voor we contact zoeken met de ander. De oortjes en koptelefoons werken als een barrière: stoor mij niet! Allemaal zitten we in onze mini-bubbel. Voor de Vlaamse psychiater Dirk de Wachter staat deze focus op het eigen scherm symbool voor hoe we in de maatschappij met elkaar omgaan. We zoeken het zelf uit en vermijden elkaar zo lang mogelijk. Maar aan deze individualisering hangt wel een prijskaartje: toenemende isolatie en eenzaamheid.

Voor de duidelijkheid: ik voel me niet verheven boven anderen. Zelf vind ik het heerlijk om een podcast te luisteren met oortjes in. Want van een boek kan je ook weer afgeleid worden. Wat me namelijk ook opvalt is dat reizigers die samen reizen of hardop bellen in de trein zich niet inhouden om de meest intieme details uit hun leven te delen. Hoe interessant mijn boek ook, het is moeilijk om dan niet mee te luisteren.

Om mensen de gelegenheid te geven rustig te werken is er de stiltecoupé. Ideaal om je te concentreren op wat je aan het doen bent. Maar. Er zijn ook altijd mensen die niet door hebben dat ze in de stiltecoupé zitten. Ineens wordt de gewijde rust dan verscheurd door ongewenste geluiden. Soms hebben mensen het opeens door, met een giechel. Soms ook niet. Dan is de vraag: wie zegt er wat van? Je zou denken: hoe moet mogelijk zijn om op een vriendelijke manier elkaar aan te spreken. Maar dat blijkt toch lastig. Zijn we bang van elkaar geworden? Laatst maakte ik het mee dat een man opstond en schreeuwde: dit is een stiltecoupé!

Om dit soort irritaties te vermijden, overweeg ik nu om weer in de gewone coupé te gaan zitten… Wat maken we het als mensen ingewikkeld voor elkaar. En dat terwijl we allemaal menselijk contact nodig hebben. Dirk De Wachter zegt: de oplossing voor al die eenzaamheid is verrassend eenvoudig (en tegelijk moeilijk). Namelijk: kom van dat scherm! Zoek elkaar op, deel je leven, maak contact. Ook in de trein, waarom niet. Een groet of een glimlach voor je medereizigers: dat doet iedereen goed.

Ik wens u een gelukkig nieuwjaar! En ik hoop maar dat we elkaar zullen zien als mensen die niet op zichzelf staan maar, zoals De Wachter het zo mooi zegt, ‘nood aan elkaar hebben’.

Advertenties uit de krant