Column dominee Coen van Alphen: Heb uw buren lief

Heeft u ook ‘De burgerwacht’ gezien, de documentaire van Frans Bromet die pas werd uitgezonden? Daarin krijgen we een beeld van de Buurtpreventie in Rhoon-Noord. Online is de film nog te zien. Aanbevolen! Het is leuk om je eigen dorp op tv te zien. Maar het zette me ook aan het denken over samenleven in een dorpsgemeenschap.

Ik hou zowel van de stad als van het dorp. In beiden heb ik jarenlang gewoond. Het fijne van een dorp vind ik dat het normaal is om elkaar te groeten. Ook al ben je onbekenden: als je elkaar passeert op het trottoir of tegenkomt in het donker, groet je de ander. In de stad zou dat vreemd zijn, daar doen mensen juist hun best om geen oogcontact te maken. Iemand groeten betekent: wij zien elkaar. Is het een bekende die je tegenkomt, dan maak je even een praatje over het weer of de voetbal.

Natuurlijk is niet alles beter op een dorp. Er wonen mensen en dus zijn er ook burenruzies, wietplantages, geluidsoverlast, noem maar op. Daar komt het werk van de Buurtpreventie om de hoek kijken. Hoofdkwartier is Villa ’t Oog aan de Dorpsdijk. Overdag kan iedereen binnenlopen voor een kop koffie. In de avonduren trekken de vrijwilligers er op uit, per fiets en scooter. Bij je avondwandeling met de hond kun je ze zomaar tegenkomen, met hun gele hesjes. (Wel vriendelijk groeten!) En dat werkt. De politie kan immers niet overal zijn. Meer ogen zien meer dingen die niet goed gaan. Het aantal inbraken is gedaald. En al zal vast niet alle overlast uit de wereld geholpen zijn, het helpt dat er mensen zijn die het gesprek daarover willen aangaan. Behalve dat zijn de vrijwilligers ook parkeerwacht bij evenementen, ruimen ze afval en fleuren ze de openbare ruimte op met bakken geraniums. Kortom, het dorp knapt er van op.

Soms vindt de filmmaker het oog van de Buurtpreventie net te waakzaam: wordt elke toevallige passant in de gaten gehouden? Maar, stelt hij toch aan het eind van de uitzending: ‘Mijn zegen hebben ze, in het neo-liberale universum waarin we gemanoeuvreerd zijn.’ Dat ben ik met hem eens. We leven in een samenleving waar het steeds meer ieder-voor-zich is. Deze week is het de ‘Week tegen de eenzaamheid’. Helaas is er zo’n week nodig. Ook in een dorp kun je eenzaam zijn. Zeker als je wat ouder bent en niet meer zo makkelijk er zelf op uit kunt. Eenzaamheid blijkt lastig tegen te gaan. De drempel om de deur uit te gaan of zelf om aandacht te vragen, is blijkbaar hoog.

Elk mens heeft andere mensen nodig. Instanties als de buurtpreventie, de gemeente, kerken, Welzijn, kunnen veel doen. Maar uiteindelijk geldt voor ons allemaal: kijk niet weg van je medemens, maar zie naar elkaar om. Dat begint in je eigen buurt.