Dominees: Preken in een lege kerk is niet leuk

ALBRANDSWAARD - De kerken zijn al negen weken leeg. De kerkdiensten worden online uitgezonden en de dominees zijn sindsdien ware technici geworden. Ze bellen met de gemeenteleden, houden vergaderingen via zoom en houden zich bezig met geluid en beeld. ,,Ik wist weinig van computers, maar nu voel ik me af en toe een medewerker van een helpdesk”, zegt dominee Marianna van de Graaf van de Dorpskerk in Poortugaal lachend.

Door Astrid Potuijt

,,Ik ben al heel handig in Zoom geworden", vervolgt Van de Graaf. ,,Je moet je voorstellen dat veel van de gemeenteleden 80plus zijn en als ze al een tablet of smartphone hebben, ze bij de bediening zeker wat hulp kunnen gebruiken.”
Ook dominee Rob Maas van de Maranathakerk in Rhoon zit veel aan de telefoon en videobelt erop los. ,,Ik mis veel tijdens deze gesprekken”, vertelt hij. ,,Als je iemand tegenover je hebt zitten, zie je de lichaamstaal. Het is wezenlijk heel anders. Ik voel me dan ook regelmatig tekort schieten.”
,,Ja, en als ik bij mensen langs ga, is dat in de tuin. Maar dan komt er weer niets van een vertrouwelijk gesprek. Dus het is allemaal niet ideaal”, voegt Van de Graaf toe.
Daarnaast vinden beide dominees het erg naar dat ze niet bij de zieken of stervende kunnen zijn. ,,De nabijheid is dan juist belangrijk”, zegt Maas. ,,Je geeft een laatste zegen mee, zodat er rust kan ontstaan. Maar ook de rouwdienst die ik laatst deed zorgde voor een naar moment. Dan sta je daar in de aula terwijl de familie er niet bij kan zijn.”

Geen samenzang
De verbondenheid en het samenzijn, samen zingen, wordt het meest gemist door de gemeenteleden. Misschien dat er per 1 juli weer kerkdiensten gehouden kunnen worden, maar dan zonder samenzang en volgens de richtlijnen die het RIVM heeft opgesteld. Een hele uitdaging voor het bestuur van de kerken. Er zal vooraf gereserveerd moeten worden, er kunnen minder mensen in de kerk plaatsnemen en er moeten looproutes uitgezet worden. ,,Toch moet ik zeggen dat ik heel veel creativiteit bij de mensen zie”, zegt Van de Graaf. ,,Overal waar we nu tegenaan lopen, worden mooie oplossingen voor bedacht zodat de mensen thuis toch naar een fijne kerkdienst kunnen kijken en luisteren. Zelfs de kindernevendiensten gaan door.”

Lege ruimte
Daarnaast wordt er veel naar elkaar omgekeken. Er worden kaartjes verstuurd en ook de dominees ontvangen kaartjes, bloemen en cake.
,,Ik vind het nog steeds moeilijk om als voorganger in de kerk te staan op zondagochtend”, zegt Maas. ,,Als het nu een klein, knus kerkje was, maar die grote lege ruimte waar ik in kijk, vind ik lastig. Daarnaast vind ik dat ik mijn werk niet naar behoren kan doen. Ik merk ook dat ik het werk nu vaker mee naar huis neem, doordat er zich toch schrijnende situaties voordoen. Ik ben ook niet gerust op de gevolgen achteraf. Mensen die depressief en overprikkeld raken door deze crisis, bijvoorbeeld.”

Veerkracht
Toch is er goede hoop en vooral optimisme te bespeuren. Van de Graaf: ,,De veerkracht die ik bij de mensen zie en de vele vrijwilligers die zich aanbieden om anderen te helpen of om nieuwsbrieven rond te brengen bij de negentig gemeenteleden zonder mailadres. Natuurlijk hoop ik dat we snel terug kunnen naar hoe het was, maar de verbondenheid die er nog steeds is en alle creatieve oplossingen om dit te blijven behouden, geeft ook een warm gevoel.”

Maas: ,,We gaan opnieuw bekijken of de Maranathakerk misschien in de ochtend open kan en er mensen een kaars kunnen branden en mij, of een vrijwilliger, kunnen ontmoeten. Als we per 1 juli weer meer mensen in de dienst kunnen toelaten, zal dat alweer heel anders aanvoelen. Langzaam kunnen we misschien terug naar hoe het was. Hoewel ik vermoed dat het nog een lange tijd zal duren.”